Strefa zdrowia / Dieta antyrak, czyli jak się odżywiać, aby zminimalizować ryzyko

Rola diety w profilaktyce przeciwnowotworowej ma bardzo duże znaczenie. W pokarmach, które spożywamy mogą znajdować się związki nasilające karcynogeneze, bądź działające ochronnie. Uważa się, że ponad 70% zachorowań jest związanych z niehigienicznym trybem życia, a więc m.in. ze złą dietą, brakiem ruchu czy paleniem tytoniu. 

Wracając jednak do diety – czego unikać?

W telegraficznym skrócie można powiedzieć, że na czarnej liście znajdują się produkty bogate w rafinowany cukier, oczyszczoną mąkę, powodujące nagłe wzrosty stężenia cukru we krwi. Niemile widziane są również produkty z utwardzonymi tłuszczami typu trans, żywność fast-food.  Nieobojętne dla naszego stanu zdrowia mogą być niektóre substancje dodatkowe stosowane w przemyśle spożywczym, jak również pozostałości środków ochrony roślin, sztucznych nawozów itd. 

Jakie produkty mają zielone światło?

Produkty, które mają w swoim składzie związki o działaniu antynowotworowym znajdziemy na pewno wiele pośród warzyw, owoców, przypraw i ziół.

Warzywa krzyżowe (kalafior, brokuł, brukselka, kapusta) zawierają sulforafan oraz indygo – 3-carbinole, które nie pozwalają komórkom zarodkowym nowotworu przekształcać się w złośliwe. Przyspieszają również obumieranie komórek nowotworowych i blokują angiogenezę (tworzenie się naczyń krwionośnych w komórce rakowej). Ważne jest, aby warzyw nie gotować za długo, gdyż wtedy są niszczone te związki. Najlepiej jest dusić krótko lub gotować na parze. Nie zapominajmy także o codziennej dawce surowych warzyw. 

Warzywa takie jak czosnek, cebula, szczypiorek i szalotka zawierają związki siarki, które osłabiają rakotwórcze działanie nitrozoamin i sprzyjają obumieraniu komórek nowotworowych. Dodatkowo jarzyny z tej grupy wpływają na obniżenie poziomu cukru we krwi i mniejsze wydzielanie insuliny, co jest także bardzo istotne. 

Przygotowując czosnek warto go rozpuścić w oliwie – wówczas aktywne związki w nim zawarte są łatwiej przyswajalne.

Karotenoidy, takie jak luteina, likopen i inne zawarte w warzywach i owocach barwy czerwonej, pomarańczowej i żółtej, stymulują przyrost komórek układu immunologicznego i zwiększają ich zdolność do atakowania komórek rakowych.

Z przypraw na uwagę zasługuje kurkuma, która jest najsilniejszym związkiem przeciwzapalnym oraz wspomagającym śmierć komórek rakowych i zapobieganie ich dalszemu rozwojowi (m.in. poprzez hamowanie angiogenezy). Ważne jest, aby kurkumę stosować z dodatkiem czarnego pieprzu, gdyż tylko wówczas jest dobrze przyswojona. 

Zioła takie jak oregano, rozmaryn, tymianek, bazylia i mięta zawierają olejki z rodzin terpenowych, które sprzyjają apoptozie komórek rakowych i ograniczają ich wzrost.

Przykłady miksów sałatkowych o działaniu ochronnym:

• Rukola, pomidory, mini mozzarella, sos: oliwa, szczypta kurkumy, czarny pieprz, bazylia.
• Szpinak baby, wolnowybiegowy kurczak zamarynowany w czosnku, oliwie, kurkumie i czarnym pieprzu, czerwona papryka, sok z cytryny, oliwa, musztarda Dijon, oliwki zielone.
• Mix sałat, pomidor, papryka, ogórek, ser feta, cebula, sos: oliwa, czosnek, musztarda Dijon, sok z cytryny, oregano.
• Szpinak baby, buraczki pieczone w piecu z octem balsamicznym i rozmarynem, ser kozi, sos: oliwa, szczypta kurkumy, pieprz, sok z cytryny.
• Mix sałat, brokuł podduszony przez 5 minut, ser feta, papryka czerwona, ogórek zielony, cebula, sos: oliwa, sok z cytryny, oregano.