Strefa zdrowia / Ostrożnie z suplementami

Wiele osób stosuje suplementy regularnie lub „od czasu do czasu”, w celu poprawy ogólnego stanu zdrowia, bądź z konkretnej przyczyny na przykład, aby polepszyć wygląd włosów, paznokci czy skóry, zwiększyć pamięć i koncentrację lub wspomóc organizm w walce ze zbędnymi kilogramami. Czy suplementy faktycznie działają, czy możemy stosować je bez ograniczeń i czy przypadkiem nie powinniśmy decyzji o ich spożywaniu konsultować z lekarzem?

Według rozporządzenia ministra zdrowia suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego (Dz. U. 2010r. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.).

Oznacza to, że suplement diety nie jest lekiem i może być wydawany bez recepty, jednak nadal pozostaje źródłem substancji czynnych (tak jak środki farmaceutyczne), które mogą wpływać na nasz organizm zarówno pozytywnie jak i negatywnie (w zależności od stanu naszego zdrowia, występujących dolegliwości i innych czynników). Przykładem mogą być popularne środki nie będące lekami, stosowane w celu spalenia tkanki tłuszczowej, o których coraz częściej dociera do nas tak wiele niekorzystnych informacji.

Pomimo, iż łykanie suplementów daje potencjalne korzyści (poprzez zwiększenie spożycia składników pokarmowych), może również dawać skutki negatywne. Według badań wysokie dawki suplementów zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia nadmiaru składników odżywczych. Natomiast Amerykańskie Towarzystwo Dietetyczne – ADA (American Dietetic Association) donosi o udokumentowanych zdarzeniach toksycznego działania suplementów.

Suplementy diety mogą także dostarczać składników, których na co dzień nie spożywamy, a które wykazują efekt odżywczy lub inny fizjologiczny. Warto pamiętać o tym, aby nie łączyć środków mających podobny skład, ponieważ zwiększa to ryzyko przedawkowania danego elementu (jeśli spożywamy suplementy codziennie).  

Należy mieć na uwadze również fakt, iż zbilansowana i różnorodna dieta dostarcza wszelkich składników odżywczych w ilościach niezbędnych do zachowania zdrowia. Jeśli jadłospis jest monotonny i mało urozmaicony lub nasze zapotrzebowanie na składniki jest wyższe z jakiegoś powodu (patrz niżej), faktycznie mogą w konsekwencji wystąpić pewne objawy niedoborów, wówczas możemy sięgnąć po suplement lub zróżnicować codzienne menu. Składniki odżywcze obecne w suplementach nie są jednak tak dobrze przyswajane przez organizm jak z pożywienia.

Suplementy diety zalecane są przede wszystkim dla kobiet w ciąży i karmiących (głównie kwas foliowy, żelazo lub kompleks witamin, w których skład wchodzą również wymienione związki), niemowląt i małych dzieci (niemowlęta do 3 miesiąca witamina K, niemowlęta i małe dzieci witamina D), kobiet po menopauzie (witamina D i wapń), osób długotrwale stosujących dietę ograniczającą kalorie (poniżej 1600 kcal/dzień) lub dietę eliminującą oraz osób starszych (witaminy, składniki mineralne).

W ostatnim czasie coraz częściej mówi się o korzystnym działaniu suplementów zawierających witaminę D w zapobieganiu występowania osteoporozy w wieku późniejszym – z powodu niedoboru słońca w naszym klimacie.

Zanim zdecydujesz się na wzbogacanie swojej diety suplementami dokładnie sprawdź jakich składników pokarmowych dany środek dostarcza, czy faktycznie przyjmujesz ich zbyt mało i czy nie warto skonsultować się wcześniej z lekarzem oraz przeanalizować codzienną dietę ze specjalistą do spraw żywienia, w celu potwierdzenia zasadności spożywania danych elementów.